Poppenkast

 

Poppenkastvoorstelling.

Een poppenkast is een "theater" waarin met behulp van handpoppen een verhaal wordt uitgebeeld. De kast, vaak vervaardigd van latten of stangen bekleed met gordijnen, is zo groot dat de poppenspeler zich onder het "speelvlak" zittend of staande kan verbergen. Ingeval men met marionetten speelt, bevindt er zich achter de kast een bank waarop de spelers zich heen en weer kunnen bewegen. Ze bevinden zich dus achter het schouwtoneel kijken dan neer op hun poppen.

Poppentheater

 

Jan Klaasen op de Dam in Amsterdam

Poppentheater is een vorm van theater met gebruik van poppen. Dit kunnen handpoppen, marionetten, stokpoppen of andere poppen zijn. Ook bepaalde vormen van schimmenspel worden tot het poppentheater gerekend. Tegenwoordig is poppentheater vooral gericht op kinderen, maar voorheen was het algemeen vermaak, gericht op volwassenen, en in sommige gevallen politiek theater of met een moralistische ondertoon.

Voorbeelden van poppentheater zijn:

• De met handpoppen bespeelde poppenkast, zoals de in Nederland en België bekende poppenkastfiguren Jan Klaasen en Katrijn (in Engeland Punch and Judy).
• Marionettentheaters, zoals de Poesje of Poesjenellenkelder in Antwerpen, het voormalige poppentheater van Pieke Dassen in Maastricht en het poppentheater van Johann Christoph Winters in Keulen (met der Tünnes und der Schäle; uit resp. 1803 en 1847).
• Het Italiaanse Opera dei Pupi.
• Het Japanse Kyogen (Nôgaku-theater) en Bunraku.
• Bepaalde vormen van het schimmenspel, zoals het Indonesische Wajang en Sbek Thom van de Khmer.

De drie laatstgenoemde vormen van poppentheater staan vermeld op de Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid van UNESCO.